แซนด์วิชปลา...แหล่งอาหารของสัตว์น้ำ
บ่อ หนองน้ำ หรือคูคลอง นอกจากจะเป็นที่กักเก็บน้ำในฤดูฝน และเป็นแหล่งน้ำในฤดูแล้งแล้ว ยังใช้เลี้ยงปลาเพื่อเป็นอาหารได้ เพื่อเป็นการพึ่งพาตนเองและลดค่าใช้จ่ายเรื่องอาหารปลา เราสามารถสร้างแหล่งอาหารให้กับปลาและสัตว์น้ำต่าง ๆ ได้ ด้วยการทำ "แซนด์วิชปลา" โดยใช้วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการซื้ออาหารปลา และยังเป็นการบำบัดรักษาน้ำด้วยการสร้างระบบนิเวศที่เหมาะสม สร้างอาหารปลอดภัยจากสารเคมี
การทำแซนด์วิชปลา มี 2 รูปแบบ คือ
- แซนด์วิชปลาแบบคอกไม้ไผ่ โดยนำไม้มาตอกเป็นรูปครึ่งวงกลมที่ริมหนองน้ำ
- แซนด์วิชปลาแบบเสวียน โดยนำไม้ไผ่มาเหลาเป็นซี่แล้วปักรอบ ๆ แล้วสานเหมือนสานเข่ง โดยสานให้มีช่องห่างกัน 1 ฝ่ามือ สลับกับช่องว่าง 1 นิ้ว เพื่อให้ปลาสามารถมาตอดกินอาหารและสร้างความแข็งแรงให้เสวียน นำไปไว้ริมหนองน้ำ
วัสดุ
- ไม้ไผ่
- ฟาง ผักตบชวา หรือใบไม้อื่น ๆ
- ปุ๋ยคอก
- น้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพ
วิธีทำ
- สำหรับบ่อน้ำหรือหนองน้ำ จะทำแซนด์วิชปลาไว้ที่ริมตลิ่ง โดยใช้ลำไม้ไผ่ปักลงไปถี่ ๆ ให้เป็นวงโค้งครึ่งวงกลม หากบ่อมีขนาดใหญ่ก็ควรจะทำหลาย ๆ จุด ส่วนในพื้นที่เล็ก เช่น คลองไส้ไก่หรือคูน้ำรอบนาข้าว ก็สามารถเลี้ยงปลาได้เช่นกัน โดยใช้ไม้ไผ่เหลาแล้วสานเป็นเสวียน จากนั้นจึงนำไปปักลงไปในคลองไส้ไก่หรือคูน้ำ
- เมื่อมีไม้ไผ่หรือเสวียนเป็นเสมือนภาชนะแล้ว จึงใส่ฟาง ผักตบชวา หรือใบไม้สุมลงไปให้มีความสูง 1 ฟุต หรือ 1 ศอก ย่ำให้แน่น ใส่ปุ๋ยคอก และรดน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพ โดยทำสลับกับเป็นชั้น ๆ จนเต็มคอกหรือเสวียน
- เมื่อทิ้งไว้สักระยะ จุลินทรีย์ในปุ๋ยคอกและน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพจะช่วยย่อยเศษพืช ทำให้เกิดแพลงก์ตอน หนอน และไรแดง ขึ้นเองตามธรรมชาติ ซึ่งเป็นอาหารชั้นดีของปลาและสัตว์น้ำทุกชนิด
- การบำรุงรักษา หากวัสดุที่ทำไว้ยุบลงก็เติมได้ สามารถใช้งานได้จนกว่าจะผุพัง
ข้อมูลจาก มูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติ
